Drodzy przyjaciele, dziś postanowiłem zrobić refleksję na temat wolności. Jest to temat dyskusji, który naprawdę angażował wiele ludzkich umysłów przez tysiące lat i jestem przekonany, że będzie je angażował jeszcze przez długi czas. Jednym z powodów, dla których uważam, że jest to temat, który nigdy się nie skończy, jest fakt, że odnosi się on do bardzo szczególnej cechy istot ludzkich.
Ponieważ nasza ograniczona natura sprawia, że nie jesteśmy w stanie skupić się na całości wszystkiego, co nas otacza, mamy tendencję do tworzenia mniejszych, dobrze zdefiniowanych podjednostek, które ułatwiają nam życie. Wyraźnym tego przykładem jest użycie słowa do określenia czegoś lub kogoś.
W tym samym czasie, gdy wymawiamy słowo palec, wiemy bardzo dobrze, że jest to podjednostka ręki, że jest to podjednostka ciała, że jest to podjednostka gatunku, że jest to podjednostka taksonomii, że jest to podjednostka czegoś bardzo dużego zwanego wszechświatem. A jednak składamy się z tych samych podstawowych mikrojednostek.
W rzeczywistości nazwanie wolności służy w jakiś sposób do oddzielenia jej od reszty wszechświata poprzez nadanie jej granic, z którymi samo słowo byłoby w antytezie. Pomimo tego, nadal nieuniknione jest nadawanie nazw rzeczom, ponieważ jesteśmy ograniczonymi istotami i musimy umieścić coś w kontekście, aby się na tym skupić. Sama ludzkość nigdy nie mogłaby się rozwinąć, gdyby nie pisanie i studiowanie. Oba wymagają dyscypliny, a więc ograniczenia wolności.
Podobne rozumowanie, doprowadziło wielu ludzi do przekonania, że wolność nie istnieje i jest tylko stanem umysłu. Ale nawet wtedy, jeśli jestem zmuszony ograniczyć moją wolność do moich marzeń, nie jestem prawdziwie wolny i nigdy nie osiągnę niczego w życiu, ponieważ żyłbym tylko marzeniami i nadziejami. Jedną z rzeczy, których naprawdę nauczyła nas natura, poza łatwymi filozofami, którzy piszą książki, aby zarobić pieniądze, jest to, że w życiu potrzebujemy równowagi.
Wolność nie może istnieć bez braku wolności, a obie są konieczne. Ta cecha, jest wspólna dla wszystkich rzeczy i po prostu nie możemy jej uniknąć. Życie pełne obowiązków i dyscypliny nigdy nie będzie w pełni przeżyte, a życie pełne wolności jest po prostu niemożliwe i będzie coraz mniej prawdopodobne wraz ze wzrostem społecznej złożoności naszego gatunku.
Czasami zachowujemy się tak, jakbyśmy mieli do dyspozycji cały czas na świecie. Odkładamy na później i uwłaczamy cennym chwilom życia, jakbyśmy byli nieśmiertelni i jakbyśmy mieli żyć wiecznie z takim samym wigorem jak za młodu. Jeśli prawdą jest, że błąd to coś, czego będziemy żałować w przyszłości, to taka postawa może być tylko błędem.
Najszczęśliwsi ludzie na tej ziemi, którzy również mają najlepsze wyniki to ci, którzy potrafią zrozumieć, że potrzeba wolności i dyscypliny. Na razie powstrzymam się od wymieniania słowa niewolnictwo jako antagonisty, ponieważ będę o tym mówił w innym artykule. W międzyczasie spróbujmy jednak dobrze zdefiniować, co oznacza wolność z etymologicznego punktu widzenia tego słowa.
Etymologia słowa wolność
Jeśli skupimy się na etymologicznym znaczeniu słowa wolność w wielu językach, zdamy sobie sprawę, że jest ono nieco inne niż to, które sobie wyobrażamy. Możliwe, że różnica między różnymi znaczeniami wynika z faktu, że każda kultura ma swój własny pogląd na ten temat.
Obecnie słowo wolność nabrało konotacji braku ograniczeń, ale nie zawsze takie było jego znaczenie. Jest to słowo archetypowe i choć jest powszechnie używane, niełatwo jest odnaleźć jego znaczenie w sposób jasny i jednoznaczny.
Jeśli przeanalizujemy słowo wolny, w rzeczywistości, w języku łacińskim może być tłumaczone ze słowem dzieci, a następnie metaforycznie jako dar bezwarunkowej miłości. Inne podobne słowa w łacinie to libare, czyli coś, co daje nam przyjemność i czyni nas szczęśliwymi. W języku niemieckim słowo liberà jest bardzo podobne do słowa pokój, ale to oczywiście czysta spekulacja.
Nadużywanie wolności
Wyjaśniona w ten sposób rzecz wydaje się zbyt płynna, aby mieć jasną definicję, ale wciąż możemy użyć sztuczki, aby lepiej ją zrozumieć. Chociaż przeciwieństwem wolności jest przymus, niektórzy filozofowie uważają, że to właśnie słowo zło jest jej antytezą.
Opisują wolność jako walkę z niegodziwością kogoś, kto chce nam odebrać władzę nad naszym życiem. Ważne jest, aby dobrze zrozumieć tę koncepcję. Ponieważ, aby istniał prawdziwy brak wolności, według tej interpretacji, nie wystarczy stracić władzę nad własnym życiem, ale ten, kto nam ją kradnie, musi mieć złe cele.
Liczba pojedyncza to użycie kto, a nie co, ponieważ możemy mówić o braku wolności, gdy ktoś zwiąże nas łańcuchami, ale nie możemy mówić o braku wolności, gdy zostaniemy przypadkowo zamknięci w jaskini na czas klęski żywiołowej.
Gdyby taka interpretacja była poprawna, każdy, kto używa tego słowa w odniesieniu do podmiotu o dobrych intencjach lub zdarzenia losowego, nadużywałby tego terminu. Jest jeszcze jeden bardzo ważny czynnik, który należy wziąć pod uwagę.
Jak daleko sięga wolność
Koncepcja wolności absolutnej naraża nas na szereg sprzeczności. Czy bycie wolnym od jedzenia zbyt wielu słodyczy, gdy ma się cukrzycę, i bycie wolnym od leczenia się, można uznać za wolność? Z pewnością tak, ponieważ dotyczy to życia i pragnień podmiotu.
Jednak wraz z zagęszczaniem się relacji międzyludzkich i wzrostem złożoności społeczeństwa, nawet ten akt może być postrzegany jako egoistyczne korzystanie z własnego prawa kosztem prawa do wolności innych osób. Człowiek, który czuje się chory, bo nie wie, jak się ograniczać, krzywdzi swoich bliskich, a w każdym razie jest leczony przez system opieki zdrowotnej, który wykorzystuje zasoby wszystkich.
Może wówczas dojść do konfliktu między dwiema lub więcej interpretacjami. Dobitnym przykładem jest interpretacja wolności przez niektórych hinduskich guru, którzy uczą swoich wyznawców, że dobrze jest być wolnym i robić, co się chce, o ile nie krzywdzi się innych. Zachęcając do relacji z bliźnim, ośmieszają tendencję innych orientalistów do izolowania się od społeczeństwa, aby korzystanie ze swoich wolności nie wyrządziło nikomu krzywdy (nawet jeśli pośrednio).
Obie interpretacje, które traktujemy tu tylko jako przykład, a nie jako wzór, poświęcają coś z ludzkiej natury i w ten sposób pozbawiają jednostkę możliwości przeżywania życia w pełni. Rzeczywiście, niektórzy mogą twierdzić, że nie może być wolności dla jednostki, jeśli przynajmniej jedna osoba nie poświęci się dla niej, a to jest niezwykle bliskie chrześcijańskiej definicji miłości.
W rzeczywistości ci z nas, którzy są nieco bardziej wolni niż inni na ziemi, zawdzięczają to głównie prawom, na które inni ludzie zapracowali swoim poświęceniem. I zabawne jest to, że kiedy korzystamy z tych samych praw, które odziedziczyliśmy, tak naprawdę nie robimy tego, by uhonorować ich poświęcenie, ale by realizować nasze własne egoistyczne potrzeby.
Różnica między wolnością a obojętnością
W świecie, w którym żyjemy, łatwo pomylić wolność z obojętnością. Jak już wcześniej pisałem, ci, którzy poświęcają się dla naszej wolności, prawie nigdy nie są doceniani ani uznawani. Jest to fakt, który rozumieją prawie wszystkie istoty ludzkie, i właśnie z tego powodu zdobywanie wolności prawie nigdy nie odbywa się dla dobra innych, ale z pewnej formy egoistycznej konieczności.
Weźmy na przykład rewolucje i nowoczesność, dzięki Bogu dały nam one szerokie spektrum wolności, które wcześniej były uważane za niemożliwe. Powinniśmy być wdzięczni tym, którzy poświęcili się dla tych wartości. Ale czy jesteśmy pewni, że każda pojedyncza osoba, która uczestniczyła w tym ruchu, robiła to, ponieważ wierzyła, że jest to sposób na społeczny postęp ludzkości?
Czy nie jest prawdą, że większość rewolucji miała miejsce z powodu niezadowolenia i głodu? Czy jesteśmy pewni, że wszyscy główni aktorzy od pierwszej chwili mieli na uwadze fakt, że zmieniają historię nie dla siebie czy swoich rodzin, ale dla dobra ludzkości, a więc także dla dobra ludzi, których nigdy nie poznają i którzy nigdy nie dowiedzą się o ich istnieniu?
Życie różni się od hollywoodzkich filmów i wkrótce ludzie zdają sobie sprawę, że prawie nigdy nie ma szczęśliwego zakończenia, gdy ktoś poświęca się dla innych. Taka postawa otwiera drzwi dla tych, którzy z powodu braku empatii i współczucia wolą po prostu nie działać niż działać. Czy jesteśmy pewni, że ci ludzie, zdolni jedynie do działania na rzecz własnych interesów, a nigdy na rzecz innych, reprezentują to, co najlepsze ma do zaoferowania ludzkość?
Różnica między wolnością a libertynizmem
Libertyni byli w zasadzie wyzwolonymi niewolnikami. Byli to w większości ludzie, którzy większość swojego życia przeżyli w niewoli i w całkowitym braku wolności, aż do momentu, kiedy z jakiegoś powodu zostali uwolnieni. Ta zmiana ich statusu dała im możliwość zbadania rzeczy, które wcześniej były dla nich wykluczone.
Libertyn zatem, nie będąc przyzwyczajonym do wolności, nie mógł zrozumieć jej ograniczeń, bo był jak biedak, który z dnia na dzień okazuje się niezwykle bogaty, albo jak spragniony, który po przebyciu pustyni przez całe życie znajduje się w obfitości słodkiej wody.
Ci, którzy są pozbawieni wolności, po jej uzyskaniu mają tendencję do przesady w myśleniu tylko o sobie i zwykle przejawiają całkowity brak szacunku dla innych. To, co interesuje libertyna w tym momencie, to jedynie egoistyczna manifestacja jego własnej wolności.
W istocie, największa różnica między wolnością a libertynizmem polega właśnie na tym, że w pierwszym przypadku osoba manifestuje swoją wolność z szacunkiem dla innych. W drugim przypadku libertyn ma tendencję do nieliczenia się z potrzebami innych i reperkusjami, jakie może wywołać manifestacja jego własnej wolności właśnie dlatego, że nie jest przyzwyczajony do korzystania z niej, a więc nie został przez życie nauczony, że jego wolność musi koniecznie kończyć się tam, gdzie zaczyna się wolność innych.
Osoba libertyńska jest natychmiast rozpoznawalna od osoby wolnej, ponieważ ma tendencję do bycia niezwykle samolubną i obłudną. Nie szanuje wolności innych, a kiedy odmawia mu się jego własnej wolności, niezależnie od uzasadnienia, ma tendencję do korzystania z niej, jakby była rodzajem reakcji lub zemsty za wszelkie ograniczenia narzucone przez innych i społeczeństwo.
Myślenie, że można egoistycznie robić wszystko, nawet kosztem innych i bez myślenia o konsekwencjach, jest częścią hipokryzji libertyna.
Podsumowując w skrócie
W tym momencie wydaje mi się całkiem jasne, że korzystanie z wolności oznacza niepozwalanie nikomu o złych intencjach na przejęcie sterów naszego życia, przy jednoczesnym zachowaniu ostrożności w szanowaniu wrażliwości i wolności innych. Potrzeba silnej dawki altruizmu, empatii i edukacji, aby w zdrowy sposób korzystać z koncepcji wolności.
